‘การฟัง’ ถือเป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญต่อการใช้ชีวิตเพราะเราต้องใช้ในการสื่อสาร ใช้ในการเรียนรู้ และใช้ในการพัฒนาทักษะต่าง ๆ ในชีวิตอยู่ทุกวัน ถึงแม้เราจะใช้ทักษะการฟังกันอยู่ทุกวันก็จริง แต่หลาย ๆ คนก็มักไม่ใส่ใจและไม่ฝึกฝนสกิลการฟังให้ดี แล้วทำไมเราถึงควรอัพสกิลการฟังให้ดีหรือเป็นผู้ฟังที่ดี มันสำคัญยังไง มาดูคำตอบกันเลย 

ทักษะการฟัง สำคัญยังไง ?

ลองคิดตามว่าในหนึ่งวันตั้งแต่ตื่นนอนจนเข้านอน เราต้องรับฟังเสียงต่าง ๆ เรื่องต่าง ๆ มากมายแค่ไหน การฟังจึงถือเป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญต่อการใช้ชีวิตเพราะเราต้องใช้ในการสื่อสารทุกวัน และเราต้อง ‘ฟัง’ เพื่อเรียนรู้และพัฒนาทักษะต่าง ๆ ในชีวิต เช่น ฟังเพื่อคิด ฟังเพื่อเขียน ฟังเพื่อนำไปสู่การค้นคว้าหาข้อมูล ฟังเพื่อเสริมสร้างจินตนาการ ฟังเพื่อคิดวิเคราะห์ ฯลฯ

Checklist เราเป็นผู้ฟังที่ดีไหม ?

• เวลาคุยกับคนอื่นแล้วเป็นเรื่องที่เรารู้อยู่แล้ว หรือเคยได้ยินมาก่อน ก็จะรีบพูดตัดบทใส่คนพูดทันที

• ชอบพูดขัดจังหวะคนอื่น โดยไม่สนว่าคนพูดจะพูดจบหรือยัง 

• เวลาได้ฟังเรื่องที่เราไม่ชอบจะพูดแทรกทันที โดยมักจะพูดว่า “หยุดพูดได้แล้ว” “เปลี่ยนเรื่องคุยเถอะ”

• ไม่รับฟังความคิดเห็นของคนอื่น หรือไม่เปิดรับฟังความคิดที่คิดเห็นไม่ตรงกับเรา 

• เวลามีคนเล่าเรื่องอะไร จะชอบพูดแทรกแล้วเล่าเรื่องของตัวเองแทน เช่น ตัวเองเคยทำมาก่อน ตัวเองรู้มากกว่า

• ชอบฟังแต่สิ่งที่ตัวเองพูด และชอบคิดเกี่ยวกับสิ่งที่ตัวเองพูดตลอด ไม่เคยตั้งใจฟังเวลาคนอื่นพูดเลย

*ถ้าติ๊กถูกแค่ข้อเดียวก็คือเราควรปรับปรุงทักษะการฟังแล้วละ

การฟังที่ไม่ดีจะส่งผลต่อตัวเรายังไงบ้าง 

• สูญเสียความสัมพันธ์ที่ดี เวลาที่เราไม่ตั้งใจฟังก็อาจทำให้เราได้รับข้อมูลหรือเกิดความเข้าใจผิดจากสิ่งที่ฟังได้ ซึ่งมันอาจนำไปสู่การทะเลาะกันได้ เช่น เพื่อนกำลังคุยเรื่องหนังกันอยู่ แต่เราไม่ฟังอะไรเลยว่าเพื่อนอีกคนยังไม่ได้ดู และเราตั้งใจสปอยล์ฉากหักมุมที่สำคัญ ทำให้เพื่อนอีกคนที่ยังไม่ได้ดูไม่พอใจมาก ๆ เป็นต้น 

• สูญเสียความก้าวหน้า ในอนาคตเมื่อเราเข้าสู่วัยทำงาน แน่นอนว่าเราจะต้องได้รับมอบหมายงาน แต่ถ้าเราไม่ตั้งใจฟังให้ดีจนเกิดความเข้าใจผิดในสิ่งที่ได้รับฟังมา ก็อาจทำให้เราสูญเสียความก้าวหน้าในหน้าที่การงานได้เลย 

• สูญเสียความน่าเชื่อถือ ถ้าเราฟังข้อมูลบางอย่างแบบไม่ตั้งใจฟังจนเราเข้าใจผิดพลาดไปอง แล้วนำข้อมูลนั้นไปแชร์ต่อคนอื่น แน่นอนว่าเราจะดูเป็นคนไม่น่าเชื่อถือ และอาจทำให้ดูไม่น่าไว้วางใจอีกด้วย

การฟังที่ดีนั้นเป็นยังไง 

การฟังที่ดีคือเราจะรับฟังอย่างตั้งใจ ฟังแบบไม่ตัดสินใจ ฟังแบบไม่มีอคติ โดยเราจะให้ผู้พูดได้พูดในสิ่งที่เขาต้องการพูดอย่างเต็มที่ และเราต้องไม่พูดแทรกหรือขัดจังหวะผู้พูด การที่เรามีสกิลการฟังที่ดีนั้นจะช่วยสร้างมิตรภาพกับผู้อื่นได้ เพราะเรารู้จักรับฟังความคิดของเขา นอกจากมิตรภาพแล้ว เรายังจะได้มุมมองหรือความคิดใหม่ ๆ จากการฟังคนอื่นด้วย 

เพิ่มสกิลการเป็นผู้ฟังที่ดีได้ง่าย ๆ 
 

• มีสมาธิ ไม่วอกแวกเวลาฟัง การมีสมาธิจะช่วยให้ใจสงบและรู้ตัวว่าเรากำลังทำอะไรอยู่ การฟังที่ดีต้องใช้สมาธิ เพราะเราจะสามารถติดตามการพูดของผู้พูดได้อย่างต่อเนื่อง และยังสามารถจับประเด็นสำคัญได้ด้วย 
 

• เปิดใจให้กว้าง รับฟังอย่างมีเหตุผล การที่เรายึดติดกับความคิดของตัวเองจะทำให้เราไม่อยากฟังความคิดของคนอื่น และยังอาจนำไปสู่การใช้อารมณ์มาตัดสินแทนเหตุผลด้วย เราควรเปิดใจให้กว้างเพื่อรับฟังอย่าไม่มีอคติ และเวลาฟังก็ควรมีสติด้วย เพื่อจะได้คิดตามอย่างมีเหตุมีผล 
 

• โต้ตอบกับผู้พูดตามความเหมาะสม การที่เรานิ่งเงียบหรือฟังอย่างเดียวโดยไม่มีการตอบสนองเลย อาจทำให้ผู้พูดรู้สึกหมดความมั่นใจได้ เราควรมีการตอบสนองผู้พูดบ้าง เพื่อให้เขาได้รู้ว่าเราฟังอยู่นะ เช่น สบตาเวลาคุยกัน แสดงความเห็นเมื่อเขาพูดเสร็จ ซักถามประเด็นที่คาใจเพื่อขอความเห็นจากผู้พูด เป็นต้น 

‘ทักษะการฟัง’ ถือเป็นหนึ่งในทักษะที่สำคัญต่อการใช้ชีวิตและการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ การมีสกิลการฟังที่ดีนั้นมีข้อดีมากมาย ตั้งแต่ช่วยสร้างมิตรภาพ ช่วยในการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ช่วยต่อยอดจินตนาการ และช่วยให้เรามีชีวิตที่ดีขึ้นได้ เพราะฉะนั้นหมั่นฝึกฝนสกิลการฟังให้ดีขึ้นกันด้วยน๊า